Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2024 yılına ait eşdeğer hane halkı kullanılabilir fert geliri verilerini açıkladı. Bu rapor, ülke genelinde yoksulluk sınırları, bölgesel farklar ve farklı illerdeki yoksul sayılarıyla ilgili çarpıcı sonuçlar ortaya koyuyor. Verilere göre, Türkiye'de medyan gelirin yüzde 60’ına göre belirlenen yoksulluk sınırı 81 bin 742 TL olarak hesaplandı. Yoksulluk sınırının altındaki nüfus ise 17 milyon 821 bin kişiye ulaşırken, bu oran ülke genelinde yüzde 21,2’ye çıktı.
İstanbul, İzmir ve Ankara'da Yoksulluk Durumu
Türkiye'nin üç büyük şehri İstanbul, İzmir ve Ankara'daki yoksulluk sınırları ise diğer illerden farklı bir tablo sergiliyor. İstanbul'da medyan gelirin yüzde 60'ına göre yoksulluk sınırı 105 bin 822 TL olarak belirlendi. Bu da İstanbul'da yoksulluk sınırının Türkiye ortalamasından çok daha yüksek olduğunu gösteriyor. Şehirde yoksul sayısı 2 milyon 756 bin kişi olarak açıklanırken, yoksulluk oranı yüzde 17,6’ya yükseldi. İzmir'de ise yoksulluk sınırı 91 bin 118 TL olarak tespit edilirken, yoksul sayısı 764 bin kişiye ulaştı. İzmir'deki yoksulluk oranı ise yüzde 17,3 olarak kayıtlara geçti.
Ankara, Türkiye’nin başkenti olmasına rağmen İstanbul ve İzmir kadar yüksek bir yoksulluk oranına sahip değil. Başkentte medyan gelirin yüzde 60’ına göre yoksulluk sınırı 105 bin 447 TL olarak açıklanırken, yoksul sayısı 1 milyon 121 bin kişi oldu. Yoksulluk oranı ise yüzde 19,7 olarak hesaplandı.
Medyan Gelirin Yüzde 50'sine Göre Yoksulluk
TÜİK’in raporunda medyan gelirin yüzde 50’sine göre hesaplanan veriler de dikkat çekici. Bu rakam, yoksulluk sınırının daha dar bir çerçevede belirlenmesine olanak tanıyor. İstanbul’da medyan gelirin yüzde 50’sine göre yoksulluk sınırı 88 bin 185 TL olarak tespit edilirken, bu rakamla birlikte yoksul sayısı 1 milyon 567 bin kişi oldu. İstanbul’daki yoksulluk oranı ise yüzde 10,0 olarak açıklandı. İzmir'de medyan gelirin yüzde 50’sine göre yoksulluk sınırı 75 bin 931 TL’ye düşerken, yoksul sayısı 446 bin kişi oldu. İzmir’deki yoksulluk oranı ise yüzde 10,1 olarak belirtildi.
Ankara'da ise medyan gelirin yüzde 50'sine göre yoksulluk sınırı 87 bin 872 TL olarak belirlendi. Başkentte yoksul sayısı 634 bin kişi olarak açıklanırken, yoksulluk oranı yüzde 11,1 seviyesinde oldu.
Bölgesel Yoksulluk Farklılıkları
TÜİK raporunda, Türkiye’nin farklı bölgelerinde de yoksulluk oranlarında büyük farklılıklar olduğu gözlemlendi. İBBS 2. Düzey bölgeleri baz alındığında, Konya ve Karaman illerini kapsayan TR52 bölgesi, en yüksek yoksulluk oranına sahip bölge oldu. Bu bölgedeki yoksulluk oranı yüzde 21,3 olarak açıklandı. TR71 bölgesi (Kırıkkale, Aksaray, Niğde, Nevşehir, Kırşehir) ise yüzde 20,4’lük bir oranla ikinci sırada yer aldı.
Öte yandan, yoksulluk oranının en düşük olduğu bölgeler Güneydoğu ve Doğu Anadolu’da yer alıyor. Gaziantep, Adıyaman ve Kilis illerini kapsayan TRC1 bölgesinde yoksulluk oranı yüzde 9,7 olarak açıklanırken, Şanlıurfa ve Diyarbakır illerini kapsayan TRC2 bölgesinde ise bu oran yüzde 12,9 olarak belirlendi.
Yoksulluk Oranlarındaki Eşitsizlik
TÜİK’in yayımladığı rapor, Türkiye’deki yoksulluk oranlarının yalnızca gelir düzeyine göre değil, aynı zamanda bölgesel farklar nedeniyle de büyük bir eşitsizlik gösterdiğini ortaya koyuyor. Yüksek yoksulluk oranları, özellikle bazı bölgelerde yaşam standardının düşüklüğünü ve gelir adaletsizliğini gözler önüne seriyor. Ayrıca, büyükşehirlerdeki yüksek yoksulluk oranları, gelir dağılımındaki bozukluğun daha da derinleştiğini ve gelir eşitsizliğinin ülke genelinde yaygın hale geldiğini gösteriyor.
2024 yılı itibarıyla Türkiye’nin karşı karşıya olduğu bu tablo, yoksullukla mücadele politikalarının önemini bir kez daha vurguluyor. Hem merkezi yönetimlerin hem de yerel yönetimlerin, yoksullukla mücadele ve yaşam standartlarını iyileştirmek adına daha fazla önlem alması gerektiği aşikar.
