İzmir’de Kadın ve İktisat Kongresi Başladı: Geçmişten Geleceğe Güçlü Kadınlar!

4. Kadın ve İktisat Kongresine Katılan Mahmut Özgener:

4. Kadın ve İktisat Kongresine Katılan Cemil Tugay’dan Net Mesaj: “Kadınlar Ekonomide Güçlenmeli!”

İlki Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk’ün organize ettiği İzmir Kadın ve İktisat Kongresi’nin Dördüncüsü BASİFED tarafından Ahmed Adnan Saygun Sanat Merkezi’nde başladı. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş, İzmir Valisi Süleyman Elban, İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Dr. Cemil Tugay, İzmir Ticaret Odası Başkanı Mahmut Özgener, TÜRKONFED Başkanı Süleyman Sönmez, REV Holding Başkanı Burcu Çetinkaya ile BASİFED Başkanı Semiha Güneş’in katılımlarıyla başladı. 

Açılış  Mustafa Kemal Atatürk ‘ün sözlerinin yer aldığı belgesel ile başladı.

Açılış konuşmasıyla 4. İzmir Kadın ve İktisat Kongresi’ni başlatan BASİFED Yönetim Kurulu Başkanı Semiha Güneş,

“Sayın Vali Yardımcım.Sayın İzmir Büyükşehir Belediye Başkanımız,Sayın Manisa Büyükşehir Belediye Başkanımız,Sayın Milletvekillerimiz, Sayın İlçe Belediye Başkanlarım, Sayın Oda Başkanlarım, Sayın STK Başkanlarım, Basının Değerli Temsilcileri ve çok kıymetli paydaşlarımız, yol arkadaşlarımız.

Bu yıl dördüncüsünü düzenlediğimiz İzmir Kadın ve İktisat Kongresi’ne/ hoş geldiniz, şeref verdiniz. 

Başlarken, 6 Şubat depremlerinde hayatını kaybeden vatandaşlarımıza Allahtan rahmet, bedenen ve ruhen yara almış depremzede yurttaşlarımıza acil şifa, sabır ve güç diliyorum. BASİFED Kadınlar Kongresinde başlattığımız “Vefa Turizmine” destek.

Sevgili konuklar,

Ülkemiz zor dönemlerden geçti, Kurtuluş Savaşını verdik, bedeller ödedik. Bu bedel 100 yılı aşkın süre önce ödenmeye başlandı. İzmir ödenen bedelin yakın tanığı ve kahramanı… O nedenledir ki “Kurtuluşun ve Kuruluşun şehri İzmir” diyoruz. 

İşte böylesine tarihi misyona ve mirasa sahip İzmir’de Kadın kongresini hayata geçirmekten son derece mutlu ve gururluyuz.

Değerli katılımcılar,

Bu yıl Kadın Kongresi’nin dördüncüsünü düzenliyoruz. İlkinin 1923’te, ikincisinin ise Cumhuriyetimizin 100. Yılında, önceki dönem Basifed Başkanı Sayın Mehmet Ali Kasalı döneminde yapıldığını da vurgulamak isterim. Cumhuriyetimizin kurucusu Mustafa Kemâl Atatürk, 1923’ün Ocak ayında Eskişehir, Bursa, Manisa ve nihayetinde İzmir üzerinden gerçekleştirdiği Batı Anadolu gezisi boyunca halka yaptığı konuşmalarda, “zaferlerin süngüyle değil, iktisat ve ilimle taçlanması gerektiğini” anlatıyordu. 

Asıl büyük zaferin toplumsal ve ekonomik kalkınma olduğunu gösteriyordu. 

Bu yüzden, 17 Şubat 1923’te başlayacak İzmir İktisat Kongresi yeni Türkiye’nin ekonomik yol haritasını çizerken, 2 Şubat 1923 Kadınlar Kongresi de bu yol haritasının yarısını oluşturan kadın emeğinin önemini vurguluyordu. İzmir’de toplanan binlerce kadın, Ata’nın ezber bozan bu yaklaşımını hayranlıkla dinliyordu. 

Hayrandılar;

Zira, Osmanlı nüfus sayımında, erkekler ve hayvanlar sayılırken varlıkları dahi kayda geçmeyen kadınlar, o gün yeni cumhuriyetin inşasında erkeklerle eşit görev, yetki ve sorumluluğa sahip oluyorlardı. 

Atatürk o gün toplanan binlerce kadına şöyle sesleniyordu;

“Dünya yüzünde ne varsa, ne başarılmışsa, o kadının eseridir. Bir toplum, uygarlığı ve çağdaşlığı bu iki cinsten sadece birinden beklerse, yarıdan fazlası güçsüzlüğe mahkûm edilmiş demektir. 

Bizim toplumsal başarısızlığımız, kadınlarımıza karşı kusurlu davranışımızdandır. Yaşamak eylem demektir. Bir toplumun yarısı eylemsiz kalırsa, orada sosyal hayat felç olur.

İlerlememiz için ilim ve fen gerekli diyorsak, bunlara aynı derecede hem kadınlarımız hem erkeklerimiz sahip olmalıdırlar. Kadınlar da erkekler gibi eğitilecekler ve ortak hayatta erkeklerle beraber yürüyüp, onlara dayanak olacaklardır.” 

İşte o dayanaktır ki; kadına özgürlüğün kapısını açan, medeni kanununu hayata geçiren ülkelerin başında geliyoruz. 

O dayanaktır ki; her türlü baskı, zorbalık ve engellemelere rağmen bugün hayatın içinde ve ülkenin gelişiminde söz sahibi olabiliyoruz.

O dayanaktır ki; Atamızın bize gösterdiği yolda durmadan, yorulmadan, usanmadan yürümeye devam ediyoruz.

Saygıdeğer misafirler, 

Bu kongre ile geçmiş ve gelecek arasında köprü oluyoruz. Geçmişten aldığımız kıymetli mirası bugünlere taşımaya çalışıyoruz. Kadınların üniversitelerde, parlamentoda, belediyelerde, sivil toplum örgütlerinde, iş dünyasında daha fazla görev almalarını; kadın girişimci, mühendis, doktor, öğretmen, sanatçı, sporcu ve daha sayamadığım hayatın her alanında çok daha başarılı olmalarını istiyoruz. Bir yandan da bugünden geleceğe kadınların öldürülmediği, hiçbir saldırıya uğramadığı, hayatın hiçbir alanında haksızlığa maruz kalmadığı, cinsiyet eşitliğinin sağlandığı, daha adil, daha insani, daha vicdani ve daha eşit bir ülke için mücadele veriyoruz.

Bu uğurda çalışan, çabalayan, emek veren, mücadele eden ve en önemlisi vazgeçmeyen tüm kız kardeşlerimi saygıyla selamlıyorum.

Bu yolda bizlere destek olan, omuz veren tüm erkeklere de sonsuz şükranlarımı sunuyorum.
Basifed olarak kadın erkek eşitliğini ve bu eşitliğin getirdiği birlikteliği ve zenginliği savunuyoruz.

Bu yıl ki sloganımız “Güçlü Kadınlarla, Güçlü Ekonomi”. 

İki gün sürecek kongremizde ufuk açıcı ve vizyoner katılımcılarla paneller, söyleşiler, açık oturumlar ve sempozyumlar düzenleyerek geleceğe iz bırakmayı hedefliyoruz.

Bizi yalnız bırakmayan tüm konuşmacı, katılımcı ve misafirlerimize özellikle de Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanımıza huzurlarınızda teşekkür ediyorum.  

Bu kongrenin hayata geçmesinde büyük destekleri bulunan, her aşamada yanımızda yer alan REV Holding’e ve ekibine; İzmir Büyükşehir Belediyesi’ne ve çok değerli Başkanımız Sayın Cemil Tugay’a; 

Yol göstericiliği ve yardımları için İzmir Ticaret Odası’nın kıymetli Başkanı Sayın Mahmut Özgener’e; 

Sayın Selim Gökdemir’e; 

Sayın Cem Koç’a;

Sayın Hasan Küçükkurt’a ve Nurus’a

TÜRKONFED Başkanımız Sayın Süleyman Sönmez ve ekibine; İş Dünyasında Kadın Komisyonu Başkanımız Sayın Yasemin Açık’a; 

BASİFED Yönetim Kurulumuza, aylardır emek veren Sayın İdil Türkmenoğlu’na; 

Sevgili Yiğit ve Şule’ye çok teşekkür ederim.

Haydi gelin “İzmir’den geleceğe ilham olalım!”  dedi.

4. İzmir Kadın ve İktisat Kongresine Semiha güneşin ardından TÜRKONFED Yönetim Kurulu Başkanı Süleyman Sönmez sahnedeki yerini aldı. Kadın ve ekonomi üzerine konuşmasına başlayan Sönmez,

“Kadınlar güçlenmeden ekonomiyi büyütemeyiz”

Toplumsal cinsiyet eşitliği temelinde kadınların güçlenmesinin bir hak mücadelesinin yanı sıra ekonomik büyümenin, inovasyonun ve sürdürülebilir kalkınmanın anahtarı olduğunu söyleyen TÜRKONFED Yönetim Kurulu Başkanı Süleyman Sönmez,“Kadınlar güçlenmeden ekonomiyi büyütemeyiz. Eğitimde, istihdamda, yönetimde, girişimcilikte daha fazla kadın yer almadıkça, sürdürülebilir kalkınma hedeflerine ulaşamayız. TÜRKONFED olarak, bu bilinçle hareket etmeye, iş dünyasında kadınların daha güçlü bir şekilde var olmasını desteklemeye ve her fırsatta bu mücadeleyi büyütmeye devam edeceğiz” dedi. Türkiye’de yüksek enflasyon, finansmana erişim zorlukları, gelir adaletsizliği gibi konuların yanında cinsiyet eşitsizliği sorununun da temel bir mesele olarak çözüm beklediğini ifade eden Sönmez, şöyle devam ett; “2025, bu dönüşüm çabalarının belirlendiği kritik eşik olacak. Bu noktada bizlere düşen sorumluluk, günün krizlerini değil, geleceğin dönüşümünü konuşmak, kısa vadeli çözümler yerine uzun vadeli stratejiler inşa etmektir.” Dedi.

TÜRKONFED Başkanı Süleyman Sönmezden sonra İzmir Ticaret Odası Başkanı Mahmut Özgener sahnedeki yerini aldı. 

Konuşmasına başlayan Mahmut Özgener;

Bugün kadın ve iktisat güçlü kadınlarla güçlü ekonomi temasıyla dördüncü kez organize edilen kongrede kentimizin ve ülkemizin kadın kanaat önderleriyle birlikte olmak benim için büyük bir gurur verici. Değerli konuklar onu önderimiz Mustafa Kemal Atatürk'ün bundan bir asır önce ortaya koymuş olduğu vizyon sayesinde İzmir İktisat kongresini hemen öncesinde düzenlenen İzmir kadınlar kongresi ilerleyen yıllarda yaşanacak pek çok gelişmenin daha da daha da habercisi oldu adamızın bakış açısı ülkemizde adımların pek çok ülkeden daha önce seçme ve seçilme hakkı kazanmasına imkân sağladı. 8 Şubat 1935 tarihinde yapılan seçimlerde kadınlarımız hem ilk defa oy kullandı hem de 38 kadın ve yerimiz ilk kez meclise girdi seçilen ilk kez meclise seçilen kadın vekillerimize birinin büyük babaannem sadece rahmetli Hatice Özgener olmasından da büyük gurur duyuyorum.Bu güne gelişimizde ,günümüzde bile hâlâ dünyanın bir çok ülkesinde kadınlarımız her alanda erkeklerle eşitlik mücadelesi verirken o yıllarda kadınlar için atılan bu adımların ne kadar kıymetli olduğunu bugün daha iyi anlamaktayız. Bu fotoğraf hepimizin kırmızı çizgisi olması gerektiğine inanmıyor bir konuya değinmek istiyorum. Kadınlarımızın eğitim alması çalışması ekonomik özgürlük elde etmesi elbette ki çok önemli ancak benim için en önemlisi kadınlarımızın yaşaması. Ülkemizde 390 kadın cinayeti işlendi. Kadına yönelik şiddet eğitim sosyal statü ayırt etmeksizin toplumun her kesimindeki kadınlarımızı tehdit eden bir konu olarak karşımıza çıkmaya devam ediyor. Bu noktada işte şiddeti doğru tanımlamak gerekiyor. Ekonomi  Üniversitesi tarafından ülkemizde Türkiye'de gerçekleştirilen Türkiye'de kadına yönelik aile içi şiddet araştırması şiddete maruz kalan kadınlarımızın %44 yaşadıklarından hiç kimseye bahsetmediğini ve şiddetle maalesef tek başına mücadele etmeye çalıştıklarını gösteriyor. Öncelikle kadınlarımızın bilinçlenmesine ve de korkmadan gerekli adımları alabilmesini hep beraber sağlanmaz büyük önem arz ediyor. Gerek bakanlıklarımız gerekirse yerel yönetimlerimizin kadına şiddeti önlemek için kurduğu mekanizmalarda desteklerini vermeleri gerekiyor. Bu kapsamda İzmir Ekonomi Üniversitesi bünyesinde kurmuş olduğumuz toplumsal cinsiyet ve kadın çalışmaları uygulama ve araştırma merkezinde küresel ulusal ve yerel alanda kadınlarımızın temsil ettiğini güçlendirmek için çalışmalar yapıyoruz bu merkezimiz ilimizde kadına yönelik şiddetin önlenmesiyle ilgili beyler dünyalarını hazırlanması ve de izlenmesinde çalışmaların yürütülmesinde de aktif rol oynuyor." dedi.

Konuşmasına kadınların siyaset üzerindeki etkilerinden bahsederek devam eden Mahmut Özgener;

Günümüzde kadınlarımızın iş gücüne katılım oranı ile ülkelerin gelişmişlik düzeyi arasında güçlü bir ilişki olduğuna inanıyorum 2023  verilerine göre kadınların iş gücüne katılım oranı OCD ülkeler arasında %53 ülkemizde maalesef %56 ile bu ortalamanın çok altında bu rakam işte birbirimize aslında yolumuzun çok uzun olduğunu gösteriyor kadınlar hem girişimci çalışan olarak iş dayanışma savunma ve halk yaratma noktasında erkeklere kıyasla başta sosyal ve kültürel olmak üzere farklı problemler ile karşıladık etmekte kırsal bölgelerde yaşayan üretmek ve gelişimci olmak isteyen kadınların ekonomik özgürlüğe kavuşmalarına da işsizliği nedenle düşük kalitenin önemli fırsatlar sunan edeceğine inanıyor bu modelin yaygınlaşması ben ondan sanayiye kadar pek çok arkada bugün hayata geçirilmesine Dinamo etkisiyle her kesimden kadına üretime ve ihracata yönelik katılmasına imkan sağlayacak adımlar atmalıyız. Değerli katılımcılar. Aramızda kadın milletvekillerimiz var kadınlarımız ekonomide olduğu gibi siyasette de çok ama çok daha fazla söz sahibi olmalı diye düşünüyorum. Bugün Türkiye Büyük Millet meclisi'nde yasama görevinin yerine getirilmesinde büyük katkılar sağladığını gördüğümüz 121 kadın milletvekilimiz var. Geçtiğimiz yıl gerçekleşen yerel seçimlerde hem ülkemizin hem de kentimizde daha çok kadın Belediye Başkanı seçilmesini umut verici bulmakla birlikte siyasette kadın temsiliyetini çok daha fazla artması gerektiğini kadınların merkezi ve yerel yönetimlerde siyasete katılımında erkek egemen parti yapılandırmalarında kadın kontenjanı gibi benim asla kabul etmediğim adeta bir lütuf gibi lanse edilen yüzdelik oran belirleme yaklaşımında kaldırılması gerektiğine burasıyla vurgulamak istiyoruz. Bu kongreyi yeniden hayata geçiren BASİFED ve bu toplantının düzenlenmesinde emeği geçen herkesi saygı ve sevgiyle selamlıyorum." diyerek konuşmasını bitirdi. 

İzmir Ticaret Odası Başkanı Mahmut Özgener'den sonra konuşmalarını İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Cemil Tugay'a devretti.

Konuşmasına Kadınlara toplumdaki yerinden bahsedere ve Belediyedeki yerinden bahsederek başlayan İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Cemil Tugay,

İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Cemil Tugay, “1923 yılında İzmir’in kurtuluşundan hemen birkaç ay sonra Atatürk iktisat kongresini İzmir’de yapmayı uygun gördü ve dedi ki ‘Savaş alanlarında kazanılmış askeri zaferler ve siyasi başarılar iktisadi başarılarla taçlandırılmadıkça tamamlanmış olmaz.’ Böyle bir vizyonla ülkenin ekonomisine verilmesi gerektiğini halka anlatmaya çalıştı. Bu deha, iktisat kongresini düzenlemeden iki hafta önce kadın kongresini düzenleyerek topluma bir mesaj vermeye çalıştı. Bu ülkedeki insanlar yarısı erkek yarısı kadın bir topluluk. Yarısının önünü açıyorsa diğerini açmıyorsunuz bu olmaz, eşitliği sağlamamız lazım dedi. Kadın kongresinde bir kadın hareketi başlattı. Kadın kongresini yapan bir erkektir ancak mücadeleyi bir kadın ordusu yapmıştır. Dönüp kendisine baktığımızda hala kadınlarla ilgili eşitsizliği konuşuyor olmamız; eğitimde, sosyal yaşamda dışlanmışlıklarını, siyasette kotalara maruz kaldıklarını konuşuyoruz. Atatürk yaşasaydı acaba bize ne derdi, nasıl bir puan verirdi diye düşünüyorum” dedi.

“Dün 17 Şubat Türk Medeni Kanunu’nun yıl dönümüydü. Türkiye’nin en önemli kanunlarından biridir ama ne yazık ki bugün o kanun olmasına rağmen kadınların aile ve toplum içerisinde kısıtlandığı ve şiddete uğradığı ülkemizden bahsediyoruz” sözleriyle devam eden Tugay, şunları aktardı: “Bugünkü toplantı, iktisat ve ülkemizdeki kadının rolü ile ilgili. Kadın olmadan kalkınma olmaz, ülke gelişmez. O yüzden Atatürk ‘Yeryüzünde ne varsa hepsi kadının eseri’ diye vurgulamış. Bugün kadınların eğitiminde eksik kalan noktalarda katkı vermek için pek çok çalışma yapıyoruz. Belediyede her alandaki en fazla bilinen otobüs şoförlüğü, benim dönemimde yüzlerce otobüs şoförü kadın eğitim aldı ve ihtiyaç oldukça istihdam ediliyorlar. Kadın çalışma arkadaşlarımızın titizliği ve azmi benim de gözlemlediğim bir özellik. Bunun sadece İzmirli kadınlarda değil Türk kadınların hepsinde var olduğuna inanıyorum. Türk kadının önünde saygıyla eğiliyorum. Bu toplantı hepimiz için çok değerli. Sadece doğruları anlatma değil, doğruları yapmaya yükümlüyüz. Sahtecilikten herkesin uzak durması gerekiyor, burada verdiğimiz sözleri mutlaka tutmalıyız. İzmir kadın haklarında, iktisatta ve siyasette öncü olmaya devam edecektir. Bu dönem çok mutluyum ki sekiz kadın belediye başkanımızla beraber İzmir’e hizmet ediyoruz.”

Konuşmasını bitiren İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Cemil Tugay'dan sonra İzmir Valisi Süleyman Elban konuşmalarını yapmak adına kürsüye geldi.

 Süleyman Elban ,

Kadına şiddet konusunda sadece Türkiye’de değil, dünyanın pek çok yerine türlü sorunlar yaşadığının da altını çizen Elban, “Eğitimli ve eğitimsizlik arasında da bir fark yok. Maalesef eğitimin yüksek olduğu yerlerde de bu sorunları görebiliyoruz. Ben bunun insanların karakterinin zayıflığından kaynaklandığını düşünüyorum. Kime gücünün yeteceğini düşünüyorsa şiddeti ona yapıyor. Şiddet aynı zamanda bir hastalık ve psikolojik bir problem. Cumhuriyetin kuruluşundan bu yana gelen mesafe yeterli değil ama artık kadın çalışmaları konusunda bir anlayış değişikliğine de gitmekte yarar var. Hiçbir yerde oran 49’a 51 olmasın 50’ye 50 olsun, kantarın topuzu diğerini geçmesin. Yeni anlayışlara da ihtiyaç var. Bu şehir kadın dostu değil, ‘İnsan dostu’ olmak zorunda. Kadın kooperatiflerinde de anlayış değişmeli ‘Tarlada kalan domatesi salça yapsın’ anlayışı değişmeli. Kadına destek olmak adına onların ürettiklerini getiriyorlar. Neden onlara destek olsun diye getiriyorsunuz neden onlara acıyorsunuz? ‘Bu ürüne kadın eli değdi, o yüzden kaliteli’ demeniz gerekiyor. Kadın kültürünü çok üst düzeyde olduğu bu şehirde yapılacak toplantıda üst düzey sonuçlar çıkacağını ve bize de yol göstereceğini düşünüyorum” dedi.