Elektrik Dağıtım Hizmetleri Derneği (Elder) 15. Sektör Toplantısı, Türkiye'nin elektrik dağıtım sektöründeki önemli sorunları ve geleceğe yönelik çözüm önerilerini ele almak adına dikkat çeken bir etkinlik oldu. Bu toplantıda konuşan Elektrik Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) Başkanı Mustafa Yılmaz, sektörün en kritik meselelerinden ikisini, elektrik kesintileri ve kaçak elektrikle mücadeleyi gündeme taşıdı. Yılmaz, her iki sorunun çözülmesi için atılması gereken adımları detaylandırarak, hem sektördeki oyunculara hem de tüketicilere önemli mesajlar verdi.
Elektrik Kesintileri ve Çözüm Önerileri
Yılmaz, elektrik kesintilerinin hala tüketicilerin en büyük şikayet konusu olduğunu belirterek, sektördeki iyileşmelere rağmen bu konuda yeterli ilerleme sağlanamadığını ifade etti. Elektrik kesintilerinin azaltılması için yapılan çalışmaların sonuçlarının olumlu olduğunu, ancak buna rağmen kesintilerin devam ettiğini vurgulayan Yılmaz, dağıtım şirketlerinin bu konuda daha fazla sorumluluk alması gerektiğini söyledi.
Şebekenin eski yapısının, dağıtım şirketleri tarafından bir bahane olarak öne sürülmesinin kabul edilemez olduğunu belirten Yılmaz, "Eğer bir şirket, şebekenin eskiliğini gerekçe göstererek sorunları çözme yoluna gitmiyorsa, o şirket için 'işinin ehli olmayan bir şirket' denilebilir" diyerek, sektörün işini ciddiyetle yapması gerektiğine dikkat çekti. Dağıtım şirketlerinden, hem yatırım planlamalarını hem de saha çalışmalarını daha vizyoner bir şekilde ele almalarını beklediklerini belirten Yılmaz, kalıcı çözümler üretmek için daha fazla gayret gösterilmesi gerektiğini vurguladı. Ayrıca, şebekelerin yer altına alınarak doğal afetlerden daha az etkilenmesinin önemine değinen Yılmaz, bu konuda şirketlerin daha fazla çaba sarf etmesi gerektiğini söyledi.
Akıllı Sayaçlar ve Yenilikçi Teknolojiler
Yılmaz’ın dikkat çektiği bir diğer önemli konu, akıllı sayaç sistemleriydi. 2024 yılının, Milli Akıllı Sayaç Sistemleri (MASS) açısından bir milat olacağını belirten Yılmaz, bu yıl içerisinde tüm dağıtım şirketlerinin akıllı sayaçları hızla entegre edeceğini ve 1 Ocak 2026'dan itibaren Türkiye’deki tüm yeni sayaçların akıllı ve milli hale geleceğini duyurdu. Yılmaz, bu geçişin sektöre önemli katkılar sağlayacağını ve tüketicilerin elektrik tüketimini daha verimli bir şekilde izleyebileceklerini söyledi. Akıllı sayaçların, kullanıcıların enerji tüketim alışkanlıkları hakkında detaylı bilgi sağlayarak, enerji verimliliğini artıracağını ve tüketicilere tasarruf yapma imkanı sunacağını belirten Yılmaz, ayrıca sayaçların kaydettiği kesinti verilerinin dağıtım şirketleri tarafından izlenebileceğini, böylece sorunların daha hızlı tespit edilip çözüm bulunabileceğini aktardı.
Bu dönüşümün, tüketicilere herhangi bir maliyet getirmeyeceğini ve EPDK’nın süreci titizlikle denetleyeceğini de sözlerine ekledi. Yılmaz, sayaç üreticilerinin de bu sürece uyum sağlamak adına gerekli üretimi yapmaları gerektiğini vurguladı.
Kaçak Elektrikle Mücadele: Bütüncül Bir Yaklaşım
Yılmaz, kaçak elektrik kullanımının sektördeki en büyük sorunlardan biri olmaya devam ettiğini belirterek, bu alanda henüz beklenen başarıya ulaşılmadığını ifade etti. Kaçak elektrikle mücadelenin sadece dağıtım şirketlerinin sorumluluğunda olmadığını, tüm sektörün, eğitim ve hukuksal tedbirleri içeren bütüncül bir yaklaşım benimsemesi gerektiğini vurguladı. EPDK olarak, dağıtım şirketlerinin kaçak elektrikle mücadelesine güç katacak yeni düzenlemeler yaptıklarını ve bu düzenlemelerin, kaçak elektrik kullanımını daha etkili bir şekilde tespit etmeye yönelik olduğunu söyledi. Ayrıca, kaçak elektrik tespitinden cezalandırma süreçlerine kadar olan aşamalarda uygulama birliğinin sağlanacağını ve bu sayede daha etkili bir denetim yapılacağını belirtti.
Yeni Şebeke Stratejisi ve Yatırımların Önemi
Elder Yönetim Kurulu Başkanı Barış Erdeniz ise sektördeki yatırımların önemine değindi ve elektrik dağıtım sektörünün geleceği için gerekli altyapı yatırımlarına dikkat çekti. Erdeniz, 2024 sonu itibarıyla Türkiye’deki elektrik tüketiminin 350 milyar kilovatsaat seviyesine ulaşmasının, 2035’te ise bu rakamın yüzde 48 oranında artarak 500 milyar kilovatsaat olmasının beklendiğini belirtti. Bu artışa paralel olarak, Türkiye’nin kurulu gücünün yüzde 97 oranında bir artışla 227 bin megavata çıkmasının öngörüldüğünü aktaran Erdeniz, elektrik dağıtım sektöründeki özelleştirmelerin 13 milyar dolar gibi önemli bir katkı sağladığını söyledi.
Son 10 yılda yapılan yatırımlarla Türkiye’deki hat uzunluğunun 1 milyon kilometreden 1,5 milyon kilometreye çıkarıldığını ifade eden Erdeniz, Avrupa'nın ikinci en uzun dağıtım şebekesinin Türkiye’de olduğunu belirtti. Ancak, artan enerji talepleri ve yenilenebilir enerji kaynakları ile uyum sağlanması için şebeke altyapısının modernize edilmesi gerektiğinin altını çizdi.
Erdeniz, yeni şebeke stratejisinin oluşturulmasının ve maliyet bazlı fiyatlamanın sektördeki geleceği belirleyeceğini ifade etti. Avrupa’da yıllık 65 milyar avro, dünya çapında ise 600 milyar dolarlık yatırım ihtiyacı olduğunu belirten Erdeniz, Türkiye’nin şebeke büyüklüğünün Avrupa şebekesinin yüzde 10’u, dünya şebekesinin ise yüzde 1,5’i kadar olduğunu söyledi. Bu nedenle, Türkiye’deki şebeke ihtiyaçlarının daha net bir şekilde anlaşılması gerektiğini belirtti.
